Το έδαφος, η αλλαγή του κλίματος και η βιοποικιλότητα είναι αλληλένδετα

* Από το περιοδικό "Περιβάλλον για τους Ευρωπαίους"

Πολύ συχνά θεωρούμε το έδαφος ως κάτι δεδομένο. Οι επιστήμονες αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο τις στενές συνδέσεις μεταξύ εδάφους, αλλαγής του κλίματος και βιοποικιλότητας, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής, τους πολιτικούς και το ευρύτερο κοινό. Αυτό το κενό γνώσεων πρέπει να καλυφθεί, προκειμένου η κοινωνία να μπορέσει να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα δύο πιο επείγοντα περιβαλλοντικά προβλήματά της.

Ο ρόλος της διαχείρισης του εδάφους για τον μετριασμό και την προσαρμογή στην
αλλαγή του κλίματος και την προστασία της βιοποικιλότητας ήταν το κύριο θέμα ενός
σημαντικού συνεδρίου που διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες στις 23 και 24 Σεπτεμβρίου.

Οι συμμετέχοντες συζήτησαν τη σύνδεση μεταξύ εδάφους και αλλαγής του κλίματος: η οργανική ύλη του εδάφους είναι η δεύτερη μεγαλύτερη δεξαμενή ενεργού άνθρακα του πλανήτη, μετά τους ωκεανούς. Μόνον τα εδάφη της ΕΕ περιέχουν περισσότερους από 70 δισεκατομμύρια τόνους οργανικού άνθρακα.

Ωστόσο, η υποβάθμιση του εδάφους συνεχίζεται. Στη Σουηδία, οι αροτραίες εκτάσεις χάνουν κάθε χρόνο 1 % του οργανικού άνθρακά τους τα τελευταία 50 χρόνια. Δεδομένου ότι ο ρυθμός βιολογικής δραστηιότητας συνδέεται άμεσα με τα επίπεδα άνθρακα του εδάφους, η οικονομική βιωσιμότητα των σουηδικών αγροκτημάτων μπορεί να απειληθεί σε εικοσιπέντε χρόνια.
Η σταδιακή μείωση της βιολογικής δραστηριότητας του εδάφους μπορεί να φαίνεται ασήμαντη στους ανθρώπους σε έναν συγκεκριμένο τόπο, αλλά αποκτά μεγάλη σημασία εάν εξετασθεί συνολικά. Καθώς οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου δεν σταματούν στα εθνικά σύνορα, η υποβάθμιση του εδάφους σε μια χώρα έχει άμεσες συνέπειες αλλαγής του κλίματος πολύ πέρα από τα σύνορά της. Υπό την έννοια αυτή, το έδαφος πραγματικά κινείται.   
Το έδαφος είναι επίσης ενδιαίτημα και πόρος για περισσότερο από το ένα τέταρτο της παγκόσμιας βιοποικιλότητας. Ένα τετραγωνικό μέτρο γης μπορεί να περιέχει περίπου 10 000 διαφορετικούς οργανισμούς. Η υγεία του εδάφους είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση αυτής της ποικιλότητας. Ωστόσο, εκτός από την κακή διαχείριση της χρήσης της γης, η ζωτικότητα αυτή απειλείται από
τη διάβρωση, την αλάτωση, τη μόλυνση, τον σχηματισμό κρούστας και τα αστικά και μεταφορικά έργα.


Για περισσότερες πληροφορίες

http://ec.europa.eu/environment/soil/biodiversity_conf.htm
http://ec.europa.eu/environment/soil/index_en.htm